zondag 21 februari 2010

Brief uit Dhaka - 19 november 2002

Afgelopen vrijdag een mooie dag op het platteland. Op uitnodiging van R's rij-instructeur Sarwar en zijn broer Kawser gingen we 's ochtends op stap naar het dorpje van hun ouders, een kilometer of 40 buiten Dhaka. Heerlijk om weer eens de stad uit te komen. En het platteland van Bangladesh is eigenlijk wel mooi. Toen de KLM nog op Dhaka vloog adverteerden ze altijd met "de sprookjesachtige binnenlanden van Bangladesh". Onder sprookjesachtig versta ik wat anders, maar het is wel landelijk: rijstvelden, palmbomen, bamboebosjes, alle kleuren groen van de wereld, bamboe hutjes, boertjes op het land, waterbuffels, koeien, geiten, kippen, veel water, sierlijke bootjes, spelende kindertjes. En voor de kleur huppelt er hier en daar een bruin vrouwtje met een bonte saree tussendoor.

Hoe dichter we het dorpje naderden, hoe slechter en smaller de weg werd en de laatste kilometer hebben we maar gelopen. Zo'n dorpje, dat zijn een groepje lemen of bamboe hokjes waar een uitgebreide familie bij elkaar woont, elk in hun eigen hokje. Liefelijk onder de bomen, een paar rondscharrelende koeien, geiten, kippen, eenden. De keuken een afdakje met een houtvuurtje, een handpomp, de plee een bamboe hokje boven de visvijver (waar ze ook in zwemmen en zich wassen). In de huisjes op de lemen vloer een bed, twee stoelen, een tafeltje en een rek met wat kleren. En allemaal niet uit de folder van Ikea.

De ouders waren een paar krakkemikkige mensjes van 80, maar tot mijn verbazing sprak opa redelijk Engels. Hij was vroeger postmaster geweest in Dhaka. Zelf vastten ze (het is nu ramadan) maar wij kregen een uitgebreide lunch voorgeschoteld met pillau rijst, twee soorten chicken curry, salade en allerlei fruit. En toen C een paar cocosnoten aanwees, klom er meteen iemand de boom in om er een paar te plukken. Als die nog groen zijn zitten ze vol heerlijk sap. De Bengalen geven de voorkeur aan een flesje cola.

Na de cocosnoot te voet naar de rivier voor een boottochtje met een zingende schipper. Om 17.18 uur ging de zon onder en was het tijd om de vasten te breken met een iftar aan dek. Het laatste uur voeren we in de maneschijn, met alleen het geluid van het water en de vogels in de bosjes aan de oever.

Dat klinkt allemaal wel mooi, maar aan de overkant van die rivier lag een groot industriegebied. Voor de broers betekende dat de vooruitgang en ze wezen me trots de kunstmestfabriek, de jutefabriek en de cementfabriek in aanbouw aan. De tientallen pijpen met smerig afvalwater dat ongezuiverd de rivier in stroomde scheen ze niet te storen. Het milieu telt nog niet mee in Bangladesh. Ik moest terugdenken aan mezelf vroeger in Lottum. Als wij bezoek uit de stad kregen dan was ik trots op de fabriek van Thilot en snapte er niets van dat die mensen de Maas, de rozenvelden, de bossen en het schuitwater veel mooier vonden.
Toen we in het donker door bosjes en velden en dorpjes wandelend terug thuis kwamen van hun Maas, de Sitalakya, was het hele dorp uitgelopen omdat opa gevallen was. Hij was op een stoel gaan staan om een lamp te vervangen en was er toen afgedonderd. Op zijn heup en zijn hoofd terechtgekomen. Ik heb zelf nog gechekt of er wat gebroken was, maar hij leek me OK.

Het is voor die mensen een grote eer dat ze zo'n belangrijke man in hun huis mogen ontvangen en daardoor stijgen ze in de achting van het hele dorp. We kwamen niet weg voordat we nog wat gegeten hadden; nog even honderd handen schudden en op stap naar huis. Gelukkig had de chauffeur 's ochtends goed opgelet en vond hij in het donker de weg naar huis terug in de doolhof van hutjes en bananen- en bamboebosjes.

Ik heb misschien al eens geschreven, of jullie hebben in de krant gelezen dat het leger opruiming houdt in Bangladesh. Moordenaars, rovers, bandieten, terroristen, afpersers, verkrachters en ander geteisem terroriseren het land. En de politie is de grootste misdadigersbende van allemaal. De rechtbanken zijn overbelast; er liggen nu voor 800 jaar zaken te wachten om berecht te worden. Maar kritiek uit het buitenland, donoren en buitenlandse investeerders die hun geld vasthielden dwongen de regering om wat te doen.
En dus kwam het leger in actie: operation clean heart. Elke nacht vallen ze in het hele land huizen en hotels binnen, arresteren honderden misdadigers en terroristen (waaronder veel politici!!!) en voelen ze stevig aan de tand. Bij de ondervragingen zijn al tientallen doden gevallen dus het zal wel niet met fluwelen handschoentjes gaan. Daar liggen de burgers en zelfs de journalisten niet wakker van, iedereen is blij dat er eindelijk wat gebeurt. Elke ochtend kijken de gevangen boeven je in kleur aan op de voorpagina's van de kranten, samen met hun wapens en munitie. Deze week was er een leuke foto bij: een gewapende bende met hun in beslag genomen drugs: twintig blikjes heineken en een paar flessen whisky.

De kranten tonen graag sensationele foto's, liefst met lijken. En zoveel mogelijk bloed, dat verkoopt goed. Bij iedere moord het bloederige lijk in kleur op de voorpagina. En om het nog spannender te maken als inzet altijd een foto van de huilende familieleden.

Ik zie de laatste tijd veel kerels rondlopen met een overhemd met de twin towers en een vliegtuig dat op het punt staat om er tegenaan te vliegen. Officieel steunt Bangladesh de USA in de strijd tegen het terrorisme, maar OBL heeft veel fans onder de bevolking. En er is helemaal niemand die sympathie heeft voor Bush en zijn politiek, speciaal die in het Midden Oosten. Er wordt me vaak heel voorzichtig gevraagd wat ik daar van vind en ze verwachten eigenlijk dat alle blanken het met de USA eens zijn.

Nu het mooi, rustig en windstil weer is kun je de luchtvervuiling in Dhaka weer goed zien. Een grauwe bruine drab tot een meter of vijftig boven de grond en daarboven is het plotseling helder. Een scherpe overgang van bruin naar blauw. Ik kan dat goed zien vanaf mijn kamer op de 15e verdieping van ons nieuwe kantoorgebouw. Ik klim elke dag, en soms twee keer, vanaf de kelder met de trap naar de 15e verdieping. Dat moeten toch al gauw 50 meter zijn en dat viel in het begin niet mee. Maar mijn conditie groeit met de dag.

Vanavond tegen een Canadees getennist. Verloren. Maar wel een goede wedstrijd. Het was zijn revanche voor de wedstrijd van vorige week, die ik gewonnen had.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten